Âm nhạc của Shen Yun có một khả năng kỳ diệu là đánh thức những trang sử ngủ yên và làm sống lại những câu chuyện tưởng chừng đã chìm sâu, như thể chính chúng ta đã từng sống trong thời kỳ đó vậy. Một ví dụ điển hình cho đánh giá trên là tác phẩm “Vương triều Khang Hy,” được sáng tác bởi giám đốc nghệ thuật D.F., vượt xa một tác phẩm âm nhạc đơn thuần. Đó là chuyến du hành vượt thời gian, một trải nghiệm để đắm mình trong những trang sử vàng son của dải đất Trung Hoa. Qua sự phối khí tinh tế của Đặng Dụ đã mang đến một bản giao hưởng đầy mê hoặc, không chỉ bởi vẻ đẹp giai điệu mà còn bởi những mảng màu sắc rực rỡ của thời gian.
Bối cảnh lịch sử
Hoàng đế Khang Hy trị vì nhà Thanh, và sự cai trị của ông kéo dài hơn sáu thập kỷ, thường được tôn vinh là kỷ nguyên vàng của Trung Quốc. Thời đại này đánh dấu một đất nước ổn định, mở rộng lãnh thổ, và chứng kiến sự phồn thịnh của nghệ thuật, khoa học và văn học. Là một trong những vị vua trị vì lâu nhất trong lịch sử thế giới, Khang Hy là hình mẫu lý tưởng để nói về một vị quân chủ anh minh, thương dân như con, trí dũng song toàn, một đời công danh rạng rỡ.
Sau những biến động từ triều đại nhà Minh, nhà Thanh từng bước đi lên, đánh dấu sự chuyển mình rõ nét nhất là khi hoàng đế Khang Hy lên ngôi. Dưới thời của ông, đế chế phát triển, chiếm lĩnh những vùng lãnh thổ rộng lớn, định hình nên bản đồ địa lý Trung Quốc cho những thế hệ sau này. Cùng với đó là niềm đam mê học hỏi của ông, dẫn đến những công trình văn hóa vĩ đại, đáng chú ý nhất là Từ điển Khang Hy, một bộ từ điển Hán ngữ có tầm ảnh hưởng lớn và vẫn có giá trị cho đến ngày nay.
Tác phẩm “Vương triều Khang Hy” đặt mục tiêu là âm nhạc hóa kỷ nguyên này, đánh thức hình ảnh của một vị hoàng đế uyên bác, khơi dậy sự sống cho một triều đình đã qua và mang khung cảnh hùng vĩ của một đế chế thống nhất quay trở lại. Mỗi nốt nhạc là mỗi lời dẫn dắt vào câu chuyện về sự anh dũng, những chiến công hào hùng và những truyền thống vô giá mà hoàng đế Khang Hy đã vinh danh và phát triển.
Vị vua trẻ và bóng tối đằng sau ánh đèn hoàng cung
Bản giao hưởng bắt đầu bằng khung cảnh Tử Cấm Thành uy nghi, nơi đoàn diễu hành hoàng gia dẫn dắt khán giả qua các đại sảnh cung điện tráng lệ. Giữa bức tranh nguy nga ấy, bóng dáng của vị hoàng đế trẻ (lúc này chỉ mới 7 tuổi) lên ngôi. Dù tuổi còn nhỏ nhưng Khang Hy đã thể hiện những phẩm chất vượt trội về trí tuệ, sự siêng năng không ngừng nghỉ và hiểu biết sâu sắc về quản lý lẫn chiến lược quân sự. Dưới ánh mắt trong trẻo đó, sớm đã hình thành sự kiên định theo đuổi nguyện vọng về một vương quốc hòa bình và thịnh vượng cho thần dân của mình.
Bất chấp sự khởi đầu tươi sáng và đầy hy vọng này, tác phẩm vẫn khéo léo đan xen nhịp điệu kịch tính miêu tả cho những tồn đọng vẫn còn lẩn khuất trong triều đình. Những âm vang dồn dập từ kèn trombone gợi lên những sóng gió, âm mưu đen tối của gian thần, ẩn nấp sau cánh cửa hoàng cung hùng vĩ. Lúc này, vị hoàng đế trẻ tuổi như đi trên dây đàn, mỗi bước đi của ông đều bị dòm ngó. Từ sự lộng quyền của Ngao Bái, lợi dụng hoàng đế còn nhỏ tuổi để bành trướng thế lực, gây phẫn nộ lòng người, cho đến sự hoài nghi của đa số người Hán đối với những nhà lãnh đạo mới từ Mãn Châu, khiến cả vương quốc chìm trong căng thẳng. Phân đoạn này của tác phẩm đã khắc họa tài tình bối cảnh những ngày đầu của triều đại Khang Hy, với sự chồng chéo của các cung bậc cảm xúc cũng như những vấn đề phức tạp đang sục sôi.
Cung đình dậy sóng
((1:37)) Những tiếng gảy đầy ấn tượng và căng tràn của đàn tỳ bà báo hiệu khoảng thời gian căng thẳng gia tăng. Như một sợi dây căng đến cực hạn, giai điệu dần nén lại, phản ánh một đất nước đang tự giằng co với những nỗi bất an đang hiện hữu.
((1:43)) Khi dàn violin giải phóng một đợt tiết tấu mãnh liệt, cảm giác như ta bị cuốn vào một cơn bão đang di chuyển nhanh. Dưới bàn tay điêu luyện của các nhạc công, người nghe có thể hình dung ra Khang Hy trẻ tuổi đang bị xoay vòng trong trò chơi quyền lực, bao quanh bởi những thách thức và âm mưu tinh vi. Giai điệu dồn dập, luân phiên kể lại tình trạng hỗn loạn mà ông ấy đã trải qua.
((1:44)) Căng thẳng tiếp tục leo thang. Dòng chảy sự kiện cuốn theo giai điệu của bộ dây, dự đoán một điều gì lớn lao sắp xảy ra trong triều đình. Như thể chúng đang đưa ta về lại cột mốc quan trọng khi Khang Hy phải đối diện với nỗi đau mất cha. Trước khi mất, hoàng đế đã chỉ định bốn trọng thần hỗ trợ Khang Hy đến khi ông trưởng thành. Nhưng giai đoạn chuyển giao này cũng mở ra cơ hội cho Ngao Bái – một đại thần vốn mang tham vọng chiếm đoạt vương vị. Ông ta xem thường hoàng đế kế vị vì tuổi đời còn non nớt và lợi dụng điều đó để bành trướng thế lực của mình. Sự lộng quyền của Ngao Bái đã phủ một tầng mây đen lên những năm tháng đầu của triều đại. Tuy nhiên, Khang Hy luôn tinh ý và kiên nhẫn chịu đựng sự chuyên quyền bí mật này, âm thầm chờ đợi cơ hội của chính mình.
Với mỗi nốt nhạc, ta gần như có thể hình dung ra từng tốp đồng minh và kẻ địch đan xen nhau, im lặng trao nhau những cái nhìn đầy ẩn ý giữa hành lang cung điện mập mờ, và áp lực ngày càng lớn đối với vị hoàng đế trẻ trong việc rẽ hướng mê cung này. Khoảnh khắc đó khiến khán giả cảm nhận được trọng trách nặng nề đang đè lên đôi vai của ông. Bản nhạc đan xen hợp lý sự mong đợi đi kèm với những yếu tố kịch tích, khiến người nghe phải ngồi yên tại chỗ, để tâm trí chạy đua với những suy đoán về các sự kiện tiếp theo. Nó khiến chúng ta tự hỏi: Liệu vị vua trẻ tuổi này sẽ xử trí mọi việc như thế nào? Nhịp điệu nhanh chóng ám chỉ về những bí mật và kế hoạch được xây dựng đằng sau những cánh cửa đóng kín.
((1:51)) Và rồi, như một cách đáp trả, những tiếng trống mạnh mẽ đánh bật câu chuyện, khẳng định mọi thứ đang trở nên ngày càng phức tạp. Nhịp điệu của chúng gợi lên cao trào trong điện ảnh, khi mà mỗi hiệu ứng âm thanh đều được tính toán để thêm vào nhằm nâng cao trải nghiệm khán giả. Quả thực, ngay sau đó, sự căng thẳng tiếp tục tăng lên, mang theo nhịp điệu nhanh chóng phản ánh cơn lốc của những cuộc đấu trí và âm mưu bên trong cung điện.
Vượt qua sóng gió: Khang Hy kiến tạo kỷ nguyên mới
((2:14)) Hùng tráng và mãnh liệt, tiếng trumpet và trombone trỗi dậy với những âm thanh quả cảm, phá tan màn đêm bão táp. Bộ đồng mạnh dạn kể câu chuyện về hoàng đế Khang Hy vượt qua vô số thử thách để khẳng định ngôi vị của mình.
((2:25)) Âm nhạc chuyển từ những phút giây căng thẳng trước đó sang giai điệu phấn chấn và lạc quan hơn. Sự thay đổi này phản ánh độ chín muồi và thành công của Khang Hy trong việc trấn áp những cuộc nổi loạn và âm mưu đen tối từ kẻ thù trong triều đình.
Để hiểu và hòa vào bầu không khí chiến thắng này, hãy cùng nhìn vào thế giới của Khang Hy khi đó. Một vị vua trưởng thành giữa những xáo trộn, ông sớm trang bị cho mình tính cách ẩn nhẫn, âm thầm quan sát và lên kế hoạch. Khi bước vào tuổi 14, độ tuổi được coi là trưởng thành đối với người Mãn Châu, Khang Hy đã toàn quyền nắm triều chính. Việc này đưa ông vào cuộc đối đầu trực tiếp với Ngao Bái, một kẻ luôn muốn thách thức quyền lực của hoàng đế. Khang Hy biết cần phải sớm diệt trừ mầm họa này vì trị an lâu dài của quốc gia. Ông tuyển chọn một nhóm thiếu niên cường tráng trong đám thị vệ, giả vờ chơi đùa cùng nhau qua mắt Ngao Bái nhưng thực chất là âm thầm xây dựng lực lượng. Đến khi chuẩn bị xong tất cả, Khang Hy công bố một loạt cáo trạng tội danh nghiêm trọng của Ngao Bái, khiến ông ta không kịp trở tay. Sau cùng, Ngao Bái bị vây bắt bởi nhóm thiếu niên cường tráng, trung thành của hoàng đế, bị kết tội và chấm dứt hoàn toàn thời kỳ lộng hành của ông ta.
Chương lịch sử này là minh chứng cho lòng dũng cảm và trí tuệ đặc biệt của Khang Hy. Thông qua âm nhạc, ta có thể cảm nhận được khí chất của một vị vua giành lại ngai vàng chính đáng của mình. Bằng tiết tấu tráng lệ và tự hào, các nhạc cụ như đang tung hô vị hoàng đế sau chiến thắng vẻ vang.
((2:51)) Và rồi, sau tất cả những căng thẳng và thách thức mà vị hoàng đế trẻ tuổi phải đối mặt, khoảnh khắc này trong bản nhạc tựa như một hơi thở phào nhẹ nhõm.
Những giai điệu nhẹ nhàng của đàn violin miêu tả một triều đại đang chuyển mình. Sự biến đổi này gợi lên những vùng nước hỗn loạn đã tìm thấy sự tĩnh lặng, tượng trưng cho bình yên và thịnh vượng mà Khang Hy mang lại cho vương quốc của mình. Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của ông, triều đình giờ đây dần bước vào vị thế mới, vua tôi đều đồng lòng, cùng nhau phát triển đất nước.
Vượt khỏi bức tường Tử Cấm Thành
Tại phút ((3:55)) đánh dấu chuyển biến mới trong tác phẩm, tái hiện giai đoạn oanh liệt trong quá trình lãnh đạo của Khang Hy. Chúng ta đặt chân vào không gian tráng lệ của triều đại nhà Thanh đang trên đà mở rộng lãnh thổ.
Tiếng vó ngựa phi nước đại được mô phỏng sống động thông qua nhịp trống và bộ gõ, báo hiệu những lần chinh chiến nơi xa trường. Đây không chỉ đơn thuần là một hành trình âm nhạc mà còn là một hành trình lịch sử, tượng trưng cho nỗ lực không ngừng nghỉ của Khang Hy nhằm thống nhất vương quốc rộng lớn của mình.
Ngay sau đó, tiếng kèn vang lên lệnh triệu tập. Đó là một lời nhắc nhở về những thách thức mà Khang Hy phải đối mặt, không chỉ trong các bức tường của Tử Cấm Thành mà còn vượt ra biên giới xa xôi. Từ việc giành lại Đài Loan, thân chinh dẹp loạn phiến quân Mông Cổ, cho đến bảo vệ biên giới phía bắc của mình khỏi sự khuếch trương của Nga hoàng, âm vang tiếng kèn gói gọn sự cấp bách cùng một vị vua luôn sẵn sàng hành động.
Phân đoạn này còn nêu bật ý chí của Khang Hy khi bản thân ông sẵn sàng dấn thân vào các vùng đất khắc nghiệt, từ khu rừng rậm phía Nam đến miền băng giá phương Bắc. Sự tận tụy của ông, cả trong ngoại giao lẫn dẫn dắt quân sự, đều cho thấy tâm huyết của Khang Hy đặt vào vùng đất của mình.
Sau đó, bộ dây hợp lại, vây quanh nhịp điệu phi nước đại, tạo nên một thảm âm thanh phức tạp như những địa hình mà Khang Hy đã đi qua.
Đến ((4:46)) giai điệu của sáo nhẹ nhàng nhưng quyết đoán mô phỏng tiếng ngựa hí, đồng hành song song với nhịp điệu phi nước đại được truyền tải bằng bộ gõ, mang đến hình ảnh oai hùng của hoàng đế Khang Hy lãnh đạo binh lính băng qua vùng đồng bằng rộng lớn, áo choàng bay phấp phới trong gió, tiến về phía mặt trời. Một biểu tượng vừa trữ tình, vừa tráng lệ.
Không chỉ dừng lại ở những chiến tích quân sự, Khang Hy đặt mục tiêu cao hơn trong văn hóa, hướng tới công cuộc khai sáng trí tuệ và nghiên cứu chuyên sâu vào các triết lý truyền thống của Trung Quốc như Nho giáo và Đạo giáo. Ông đã đạt được những thành tựu học thuật to lớn như từ điển Khang Hy, vốn đặt ra chuẩn mực cho các thế hệ tương lai.
Trong khi bảo tồn truyền thống, ông cũng tiếp nhận kiến thức phương Tây với phong thái cởi mở. Ông chào đón các nhà truyền giáo nước ngoài và tận dụng cơ hội để học hỏi kiến thức từ họ, mở rộng hiểu biết về các lĩnh lực trải dài từ toán học đến thiên văn học. Sự kết hợp giữa truyền thống và đổi mới đã tạo thành một tấm thảm văn hóa thú vị, định hình nên một kỷ nguyên đầy khác biệt trong lịch sử.
Trở về cung đình nguy nga
Khi bản giao hưởng tiến đến ((5:10)) được đánh dấu bằng một bước chuyển kịch tính. Và tới ((5:13)), chúng ta lại thấy mình đứng giữa kinh đô hoàng gia thịnh vượng. Chủ đề kết màn hoành tráng này tôn vinh di sản mà hoàng đế Khang Hy để lại cho đời sau: một đế chế giàu mạnh với nền văn hóa và khoa học đỉnh cao, bờ cõi mở rộng và hòa nhập với văn hóa phương Tây.
Bằng lòng yêu thương và sự tận tụy của Khang Hy đối với thần dân của mình, ông đã mở ra kỷ nguyên thịnh vượng kéo dài hơn một thế kỷ. Tương phản sâu sắc với tình trạng triều đình thời kỳ đầu, giai điệu hài hòa lúc này tượng trưng cho sự phối hợp nhịp nhàng giữa hoàng đế và các trọng thần của ông. Cùng nhau, họ vạch ra con đường phía trước, dẫn dắt đất nước bước vào thời kỳ được đánh dấu bằng sự khai sáng và tiến bộ vượt bậc.
“Vương triều Khang Hy” là một bản nhạc sang trọng, thấm đượm dòng chảy lịch sử rực rỡ và nội hàm văn hóa sâu sắc. Mỗi chủ đề trong tác phẩm kể một câu chuyện về sự trưởng thành của hoàng đế Khang Hy vĩ đại và những chiến công oanh liệt lưu danh sử sách của ông. Tất cả đan kết với nhau, những câu chuyện này tạo thành một bản giao hưởng hài hòa, dẫn dắt người nghe đắm chìm trong hành trình khám phá một trong những vương triều huy hoàng nhất trong lịch sử Trung Hoa.
Cho những ai yêu thích và muốn trải nghiệm thế giới âm nhạc của Shen Yun, các tác phẩm của họ, kể cả tác phẩm tuyệt vời ở trên, đều có thể thưởng thức trực tuyến tại Shen Yun Creations (Shen Yun Zuo Pin).
