Khu vực Đông Bắc Trung Quốc tự hào có một tấm thảm phong phú về lịch sử, văn hóa và phong tục. Những giá trị truyền thống này gắn bó mật thiết với nhịp điệu của thiên nhiên và đời sống nông dân mộc mạc. Nay được tái hiện thông qua giai điệu của bản giao hưởng “Điệu múa vùng Đông Bắc” do dàn nhạc Giao hưởng Shen Yun biểu diễn. Được sáng tác bởi nhà soạn nhạc tài năng Đàm Tuấn Nghị và trở nên sống động dưới sự chỉ đạo của nhạc trưởng Milen Nachev, tác phẩm này gói gọn tinh thần của những phong tục lâu đời, truyền tải năng lượng từ những buổi lễ cộng đồng được kế thừa và phát triển qua từng thế hệ.
Trước khi phân tích chi tiết bản giao hưởng này, hãy cùng trang bị một số kiến thức nền tảng nhé!
Điệu nhảy dân gian từ vùng Đông Bắc Trung Quốc
Miền Đông Bắc Trung Quốc bao gồm những tỉnh Liêu Ninh, Cát Lâm và Hắc Long Giang, không chỉ được biết đến với dấu ấn lịch sử sâu xa mà còn là nơi lưu giữ nền di sản văn hóa độc đáo, trong đó đặc biệt phải kể đến nghệ thuật múa truyền thống đầy sinh động. Những điệu múa truyền thống này đã được hun đúc và phát triển qua hàng trăm năm, là bản hòa ca từ những nền văn hóa của các dân tộc Hán, Mãn Châu, Mông Cổ và Hàn, mỗi dân tộc đã góp phần làm phong phú thêm cho bức tranh văn hóa múa đa sắc màu này.
Điệu múa vùng Đông Bắc không chỉ mang đến một nguồn năng lượng dồi dào, kiên cường mà còn kể lại câu chuyện về lịch sử và con người nơi đây. Nó như lời ca ngợi không lời về tinh thần đoàn kết, sự ấm áp và hài hước của cộng đồng này trong từng bước nhảy, từng động tác.
Bản chất của những điệu nhảy này là nhằm lan tỏa sự lạc quan và niềm vui sảng khoái. Bất kể chủ đề hay phong cách vùng miền khác nhau thì những bước nhảy của họ nói chung, đều truyền một năng lượng tích cực đến người xem. Với sự nhanh nhẹn, linh hoạt trong bước chân và sự hòa quyện tuyệt vời với nhịp điệu âm nhạc đã tạo nên những màn trình diễn hấp dẫn và sôi động.
Mở đầu điệu múa
Bản nhạc “Điệu múa vùng Đông Bắc” khởi động bằng tiết tấu đầy kỳ vọng, như bốn bước đi quyết đoán. Như thể đang lấy đà, mỗi nhịp (1-2-3-4) đều tiến về phía trước, với bước chân sau nối tiếp bước chân trước. Điều này tạo nên một giai điệu dẫn dắt, để rồi bùng nổ thành một điệu nhảy đầy nhiệt huyết, với tốc độ nhanh hơn và lôi cuốn hơn. Nghe như từng nhóm vũ công đang đồng lòng tạo ra một vòng quay nối tiếp và không ngừng thăng hoa. Khi đàn violin thả ra dãy nốt dồn dập như nhịp điệu rơi tự do, ta cảm nhận được tinh thần người nghệ sĩ đã được giải phóng vào khoảnh khắc này.
Tiết tấu của lễ hội
Theo truyền thống, các vũ công sẽ nhảy múa theo nhịp điệu của trống, kèn và chiêng. ((0:25)) Tái hiện đúng không khí này, tiếng trống và chiêng vang lên, mang theo âm hưởng lễ hội mời gọi mọi người cùng nhảy múa và chia sẻ niềm vui.
Âm vang từ clarinet và sáo tạo ra một giai điệu nhẹ nhàng nhưng không kém phần hân hoan, dễ dàng liên tưởng đến những cuộc tán gẫu sau ngày gặt. Màn phối hợp này thể hiện sự gắn kết, hòa thuận, là biểu đạt rõ nét về tinh thần cộng đồng của người dân vùng Đông Bắc.
Giai điệu thiên nhiên bắt đầu rộn ràng vào giữa bản nhạc. Tiếng gõ nhịp nhàng của mộc cầm vẽ nên bức tranh sớm mai đầy sương. Âm thanh trong trẻo và linh hoạt này gợi nghĩ đến những giọt sương rơi trên tán lá hay dòng suối đang reo róc rách. Với biến thể nhẹ nhàng ở cuối giai điệu, nó đưa ta gần hơn với bản sắc thiên nhiên địa phương, tạo nên một chút cảm giác dân dã, và làm cầu nối cho phần chuyển tiếp của bản nhạc.
Giai điệu của thiên nhiên
((0:41)) Dàn nhạc dịu dàng đưa ta về một miền quê yên bình. Trước mắt chúng ta như xuất hiện những thảm lúa vàng óng dưới nắng, nơi những cây vĩ cầm và cello đan dệt nên phong cảnh này bằng những giai điệu du dương. Trong không gian âm nhạc đó, clarinet và sáo khéo léo mô phỏng tiếng ríu rít của những chú chim ở cuối mỗi chu kỳ giai điệu. Những chi tiết âm nhạc tinh tế này thổi bùng sự sống vào bức tranh, không chỉ khắc họa vẻ đẹp tráng lệ tổng thể mà còn chạm đến những chi tiết mảnh mai, tinh xảo nhất.
((0:52)) Tiếng trumpet một lần nữa đánh thức giai điệu múa truyền thống. Lần này, điệu nhảy được lồng thêm một tầng ý nghĩa, mang đến cảm giác vui thích và sự hài lòng rõ nét. Người nghe có thể tưởng tượng ra những hạt gạo được xếp chồng lên nhau, lớp này chồng lên lớp kia, tượng trưng cho những nốt kèn phong phú. Cách liên tưởng này mang đến hy vọng về một vụ mùa bội thu, biểu đạt sự sung túc và thịnh vượng của vùng đất.
Tiến tới giai đoạn cao trào
((1:03)) Khi bước vào phần cao trào của tác phẩm, dàn nhạc tái hiện chủ đề chính – điệu múa truyền thống tràn đầy sinh khí và sôi động. Đào sâu vào kết cấu của bản nhạc, ta cảm nhận được giai điệu không chỉ rộn ràng mà còn giữ được tính thống nhất, giống như bản chất toàn diện của điệu múa truyền thống vùng Đông Bắc. Vốn dĩ nét đặc trưng trong kỹ thuật múa cũng nói lên nhiều điều. Ví dụ những bước chân nhanh nhẹn, bền bỉ tượng trưng cho đất đai, kết hợp với chuyển động nhẹ nhàng của phần thân trên, gợi lên hình ảnh dòng nước chảy hoặc đám mây trôi bồng bềnh. Điều này cũng có thể phản ánh sự kết hợp giữa thực tế và những ước mơ xa xôi. Từ đây hình thành mối liên hệ sâu sắc của vũ điệu và vùng đất, đặc biệt rõ ràng trong những động tác tôn vinh đời sống nông nghiệp.
((1:13)) Tiếng kèn clarinet, sáo và pha-gốt như nâng khán giả lên, tạo tiền đề cho phần cao trào rực rỡ, khi mà toàn bộ dàn nhạc tăng dần sự hứng khởi. Mỗi nhạc công và nhạc cụ đều dồn hết tâm huyết vào phần crescendo này.
Tiếng chuông dần dần vang lên. Nó không chỉ đánh dấu điểm cao trào của bản giao hưởng mà còn truyền đi một nguồn năng lượng tươi mới trải rộng khắp dàn nhạc.
Khi bản giao hưởng dần đi đến hồi kết, toàn bộ dàn nhạc tiếp tục nâng cao âm vọng và cường độ. Tiết tấu nhanh, dồn dập nhưng cô đọng, dứt khoát, thể hiện nét tính cách quyết đoán của người vùng Đông Bắc. Cùng tinh thần lạc quan và tiếng trống tràn đầy sinh lực của họ đã truyền cho người nghe lòng nhiệt thành để đương đầu với thử thách. Ở khía cạnh này, âm nhạc không chỉ tôn vinh ý chí bền bỉ mà còn truyền cảm hứng cho những ai chìm đắm trong giai điệu này có thể đối mặt với khó khăn bằng tinh thần tương tự.
Ngoài ra, khi nói về nghệ thuật truyền thống ở vùng Đông Bắc Trung Quốc, đây không phải là tác phẩm duy nhất của Shen Yun khai thác về đề tài này. Một tác phẩm đáng chú ý khác do giám đốc nghệ thuật D.F. sáng tác và được phối khí bởi Tịnh Huyền cũng phản ánh những cảm xúc và yếu tố chủ đề tương tự. Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về tác phẩm này, mời bạn tham khảo bài viết chi tiết của tôi tại đây.
Cho những ai yêu thích và muốn trải nghiệm thế giới âm nhạc của Shen Yun, các tác phẩm của họ, kể cả những tác phẩm tuyệt vời nêu trên, đều có thể thưởng thức trực tuyến tại Shen Yun Creations (Shen Yun Zuo Pin).
